Arama motorları denildiği zaman genellikle ilk akla gelen Google olur. Kullanıcılar günlük hayat içerisinde genellikle “Arama motoruna sor” gibi kalıplar kullanmaz. “Google’a sor” daha çok kullanılan bir kalıptır. Ancak bazılarını zaten bildiğiniz, bazılarınıysa bugüne dek hiç duymadığınız çok sayıda arama motoru bulunuyor. Bu arama motorlarının her birinin kendisine özgü arayüzü, kendisine has özellikleri var. Dünyada kullanılan arama motorlarının büyük kısmı Amerika merkezli olsa da bunlar arasında farklı ülkelere ait arama motorları da mevcut.
Sizin için hem popüler arama motorlarını hem az bilinen arama motorlarını birlikte değerlendirdiğimiz bir liste hazırladık. İşte karşınızda kendine has duruşlarıyla 18 arama motoru.
Google tüm dünyada “Arama motoru nedir?” sorusunun cevabıdır. 1998 yılında Larry Page ile Sergey Brin tarafından geliştirilen bu arama motoru bugün yaklaşık yüzde 92’lik pazar payına sahiptir. Bu özelliğiyle dünya çapında en çok kullanılan arama motorları arasında açık ara farkla ilk sıradadır. 1996 yılında geliştirilen Google’ın alan adı 15 Eylül 1997’de kaydedilmiştir. Şirketin resmi kuruluşuysa 4 Eylül 1998’de gerçekleşmiştir. 10 Ağustos 2015 tarihinden bu yana Alphabet Inc.’ın yan kuruluşudur.
Google’ın kullandığı PageRank algoritması onu rakiplerinden ayırır. Ayrıca Google Haritalar ve Google Yerel gibi hizmetler arama motoruna entegre edilerek sonuçların çok daha alakalı olması sağlanır. Google’ı kullanmak için web tarayıcısına “google.com” yazmanız yeterlidir. Açılan sayfada istediğiniz kelimeyi veya ifadeyi yazarak istediğiniz web sayfasını bulabilirsiniz. Ayrıca bugün pek çok tarayıcının adres çubuğu bir Google arama motoru gibi çalışır. Bu nedenle adres çubuğuna doğrudan arama terimini yazabilirsiniz.
Google yalnızca arama motoru olarak hizmet vermez. Google’ı arama motorları arasında öne çıkaran şeylerden biri de kullanıcılarına sunmuş olduğu ürün ve özelliklerdir. Bu ürün ve özellikler arasından öne çıkanlar şunlardır:
- Akıllı telefonlarda yaygın olarak kullanılan Android işletim sistemi,
- Gelişmiş spam koruması, geniş depolama alanı gibi özellikleriyle öne çıkan ücretsiz e-posta hizmeti Gmail,
- Popüler web tarayıcılarından olan Google Chrome,
- Google Maps harita ve navigasyon hizmeti,
- Bulut tabanlı dosya depolama ve paylaşım hizmeti Google Drive,
- Reklamverenlerin Google arama motoru sonuçlarında ya da diğer web sitelerinde reklam yayınlamasını sağlayan Google Ads platformu,
- Web sitesi sahiplerinin sitelerinde reklam göstererek gelir elde etmelerini sağlayan Google AdSense,
- Web sitesi trafiğini analiz ederek raporlamasını sağlayan Google Analytics,
- Sesli komutlarla çalışan dijital asistan Google Assistant,
- Öğrenciler ve öğretmenler için dijital sınıf platformu Google Classroom.
Yukarıdakilere ek olarak Blogger, Google Cloud, Google Translate, Google Calendar gibi ürünlere de sahip olan Google, arama motorları arasında tartışılmaz liderdir. Ayrıca görsel arama motorları arasında da en iyisidir.
Microsoft Bing
Microsoft tarafından geliştirilen Bing arama motoru, Microsoft Edge tarayıcısı veya Android ya da iOS işletim sistemlerindeki mobil uygulamalar aracılığıyla kullanılabilir. Google sade tasarıma sahip olmakla birlikte Bing’in anasayfasında etkileyici fotoğraflar, güncel haber bağlantıları bulunur. Bu da görsel deneyimi zenginleştirir. Eski bir arama motoru olması sebebiyle arama motorları arasında ilk sıralardadır.
Bing, GPT-4 tabanlı yapay zeka Copilot ile entegre şekilde çalışır. Bing arama motoruna sorduğunuz soruların yanıtları olarak Copilot’un sonuçlarını görmeniz de mümkündür. Bing’in öne çıkan özelliklerinden biri de Microsoft Rewards sistemidir. Bu sistemde yalnızca arama motorunu kullanarak puanlar kazanabilir, kazandığınız puanları hediye kartları satın almak veya çeşitli çekilişlere katılmak için kullanabilirsiniz.
Bing ile Google karşılaştırıldığında arama motorundan sonuç elde etmek isteyenler için benzer özellikler sunulur. Ancak Google’ın güncel bilgilere erişimi hem Bing hem diğer arama motorları karşısında çok daha hızlıdır. Ancak anahtar kelimeleri girdiğinizde getirilen sonuçlar konusunda iyi arama motorları arasında gösterilebilir.
Yahoo
Yahoo, yıllardır Google ya da Bing gibi güçlü rakiplere rağmen piyasada tutunmayı başarmış arama motorları arasındadır. Resmi olarak 1995 yılından bu yana hizmet veren Yahoo arama motoru aynı zamanda çeşitli hizmetler de sunar. Gmail ve AOL’e benzer şekilde ücretsiz e-posta hesapları sağlayan, bu hesaplarda sınırsız depolama alanı sunan Yahoo, aynı zamanda haberler, hava durumu tahminleri, burç yorumları gibi hizmetler sunan popüler arama motorları arasındadır.
Yahoo’ya bağlı olarak çalışan Yahoo Finance ve Yahoo Sports gibi web siteleri kullanıcılar arasında popülerdir. Zaman içinde GeoCities, Tumblr, Flickr gibi birçok siteyi satın alan Yahoo, 2008’de Amerika’nın en çok ziyaret edilen web sitesi olmuştur. Ancak daha sonradan bu popülerliğini yitirse de şu an hala 4. sırada bulunur.
Baidu
2000 yılında Pekin merkezli olarak kurulan Baidu yalnızca arama motoru değil, aynı zamanda çevrim içi reklamcılık ve yazılım geliştirme gibi hizmetler sunan bir teknoloji şirketidir. Çin’deki en popüler arama motorları arasında yer alan Baidu Çin’in teknoloji endüstrisinde öncü rol oynayan şirketler arasında yer alıyor.
Özellikle Çin pazarında faaliyet göstermek isteyen şirketler, Çin’deki tüketicileri veya şirketleri hedeflediklerinde Baidu’dan yararlanabilir. Çin’deki kullanıcılar söz konusu olduğunda Baidu çevrim içi görünürlük ya da marka bilinirliği açısından kritik öneme sahiptir. Ayrıca Çin’deki kullanıcıları hedefliyorsanız Baidu arama motoruna yönelik bir arama motoru optimizasyonu çalışması yapmanız gerekebilir.
Yandex
1997 yılında Rusya merkezli olarak kurulan Yandex arama motoru, Rusya’daki arama motorları pazarının yaklaşık yüzde 50’lik kısmını oluşturur. Metin, görsel, video, haber sonuçları getiren bu arama motorunda aramaların yaklaşık yüzde 20’lik kısmı sesli olarak gerçekleştirilir. Ayrıca arama sonuç sayfasının hemen altında Google ya da Bing arama motorları ile arama yapma seçeneği bulunur.
Yandex yalnızca bir arama motoru olarak hizmet vermez. Tıpkı Google gibi ek hizmetler de sunar. Örneğin ücretsiz e-posta hizmeti Yandex.Mail, Uber ile iş birliği içinde çalışan Yandex.Taxi, harita ve navigasyon hizmeti olan Yandex.Maps bunlardan bazılarıdır. Ayrıca kullanıcılar Yandex.Browser, Yandex.Music, Yandex.Market, Yandex.Metrica, Yandex.Translate, Yandex.Disk gibi hizmetlerden de yararlanabilir.
Yakın zamanda Alice sesli asistan hizmetini devreye sokan Yandex yapay zeka ve otonom araç teknolojileri konusundaki çalışmalarını da hızlandırmıştır. Yandex’in Rusya’dan sonra en çok kullanıldığı ülkeler Belarus, Kazakistan ve Tacikistan’dır.
DuckDuckGo
Özellikle Google’ın kullanıcı gizliliğine dair ihlaller nedeniyle çeşitli davalarla uğraşması, kullanıcıların önemli kısmını gizliliğe önem veren arama motorları kullanmaya itmiştir. DuckDuckGo arama motoru da güvenliği, kullanıcı gizliliğini, sansür engellemeyi ön plana koyan arama motorları arasındadır. Kullanıcıların tarayıcı geçmişini izlemeyen ya da kişisel bilgileri toplamayan bu arama motoru kullanıcıların arama deneyimini çok daha güvenli hale getirir.
DuckDuckGo’yu en iyi arama motorları arasında sokan tek özelliği güvenlik değildir. Arayüzü son derece kullanışlıdır ve sonuçları hızlı getirir. DuckDuckGo, güvenlik nedeniyle endişeleri bulunan pek çok kullanıcı için her geçen gün diğer arama motorları karşısında güç kazanır.
Ask.com
1996 yılında Ask Jeeves adıyla kurulan Ask.com, kullanıcıların doğal bir şekilde, soru kalıbıyla sordukları sorulara yanıt vermeyi amaçlayan arama motorları arasındadır. Ask.com her ne kadar varlığını sürdürse de Google, Bing, Yahoo gibi rakipleriyle mücadele edebilecek güçte değildir. Ayrıca pek çok kullanıcının bilgisayarına izin olmaksızın, başka uygulamalar aracılığıyla kurularak ana ekran haline gelmesi kullanıcıların uygulamaya karşı olumsuz düşünceler beslemesine neden olmuştur.
Her şeye rağmen Ask.com farklı web sitelerini indeksleyen geniş ağlardan birine sahiptir. İlgili veya benzer içeriklere yönlendirmeler yapar. Görsel ya da haber aramaları yapmak mümkündür. Ayrıca Ask arama motoru kullanıcıların arama tercihlerini kişiselleştirmesine olanak tanır. Kullanıcı gizliliği konusunda güven kazanan arama motorları arasındadır.
Ecosia
Dünyanın ilk çevre dostu arama motorları arasında yer alan Ecosia, arama reklamlarından elde ettiği gelirin yüzde 80’lik kısmını dünya genelindeki ağaç dikme projelerine bağışlar. Böylece karbon ayak izini azaltmayı hedefler. Arama sonuçlarını Bing’den alan Ecosia kendi algoritmalarını kullanarak sonuçları iyileştirir. Arama motorunun içerisinde kullanıcıların yaptığı aramalara göre dikilen ağaç sayısını gösteren bir sayaç bulunur. Yapılan her 45 arama 1 ağaç dikilmesine katkı sağlar.
Bu arama motorunda çevre dostu uygulamalara sahip olan web siteleri yaprak simgesiyle gösterilir. SEO kriterleriyse Bing ile benzerlik gösterir. Ecosia, kullanılan arama motorları arasında çok daha önemli bir misyona sahiptir. Ecosia bugüne dek 30’dan fazla ülkede, 140 milyondan fazla ağacın dikilmesini finansa etmiştir.
Startpage
2006 yılında kurulan Hollanda merkezli Startpage, aramalar sırasında kullanıcıların kişisel verilerini toplamaz. Google’ın arama sonuçlarını kullanan bu arama motoru, sonuçları hem kullanıcıların IP adreslerini hem çerezleri engelleyerek getirir. Kullanıcılar yaptıkları arama sonuçlarını proxy üzerinden görüntüleyerek kimliklerini gizleyebilir. Startpage masaüstü cihazlarda tarayıcı üzerinden kullanılır ancak mobil cihazlar için geliştirilmiş bir uygulaması da bulunur.
Dünya genelindeki kullanıcılar tarafından tercih edilen Startpage Avrupa Veri Koruma Bürosu’ndan gizlilik sertifika almıştır. Bu özelliğe sahip nadir arama motorları arasında yer alır. En dikkat çekici özelliklerinden biri de kullanıcıların arama geçmişine dayalı olmayan, filtrelenmemiş içerikler getiriyor olmasıdır.
Qwant
Kendisini “Google kadar hızlı” olarak tanımlayan Qwant reklamsız arama sonuçları sunan arama motorları arasındadır. Dolayısıyla kullanıcılar doğrudan ilgili bilgilere ulaşır. Qwant’ın arama sonuçlarında getirdiği sonuçlar doğrudan bağlantılar sunduğundan kopyalanması veya paylaşılması kolaydır. Getirilen sonuçlar kullanıcıların kullandığı tarayıcının dil ayarlarına göre seçilir. Örneğin tarayıcınızda Türkçe dil desteği kullanıyorsanız getirilecek sonuçlar da Türkçe olur. Örneğin Opera arama motoru sonuçları tarayıcıyı Türkçe kullandığınız sürece Türkçe gelir.
Arama geçmişini kaydetmeyen, kişisel verileri toplamayan Qwant Firefox tarayıcılarda eklenti şeklinde kullanılabilir. Qwant OpenStreetMap tabanlı harita hizmeti sunsa da uydu görüntüleri bulunmaz.
Swisscows
2014’te İsviçre merkezli olarak kurulan Swisscows, kullanıcı verilerini toplamayan arama motorları arasındadır. IP adresleri, kullanıcı ajanları, arama geçmişi gibi veriler 7 gün içinde anonim hale gelir. Müstehcen veya şiddet içeren içerikler filtrelendiği için getirilen sonuçlar aile dostudur. Arama motorunun sonuçları İsviçre Alpleri’nde bulunan Swiss Fort Knox isimli güvenli veri merkezlerinde saklanır. Verilerin bulutta değil, fiziksel sunucularda barındırılması kullanıcılar için güven veren unsurlardan biri olarak değerlendirilebilir.
Swisscows’ta kullanıcıların profil oluşturması mümkün değildir. İzleme pikselleri, çerezler ya da parmak izi tanıma gibi teknolojiler kullanılmaz. İletişimin güvenliğini sağlamak için tüm bağlantıları HTTPS üzerinden gerçekleştiren arama motoru, sonuçlarıysa Microsoft tarafından geliştirilen Bing’den alır.
Brave Search
Gizlilik odaklı arama motorları arasında yer alan Brave Search, kullanıcıların arama geçmişini kaydetmez, kullanıcı profilleri oluşturmaz, üçüncü kişilerle paylaşım yapmaz. Getirdiği arama sonuçlarında Google ve Bing gibi büyük arama motorlarına bağlı kalmayan bu cesur uygulamanın sonuçları genellikle tarafsızdır. Dolayısıyla manipülasyondan uzak sonuçlar getirir.
Brave Search’ün Summarizer özelliği kullanıcılara arama sonuçlarının kısa özetlerini getirir. Discussions özelliğiyse çeşitli arama sonuçlarındaki tartışma gönderilerini öne çıkarır. Kullanıcıların arama sonuçlarını özelleştirmeleri Goggles özelliği sayesinde mümkündür. Brave Search neredeyse tüm tarayıcılarla uyumludur.
WolframAlpha
WolframAlpha, standart arama motorları ile karşılaştırıldığında biraz daha sıra dışı olarak nitelenebilecek, pek çok insan için yabancı arama motoru olarak değerlendirilebilecek özelliklere sahip. Örneğin WolframAlpha aracılığıyla cebirden trigonometriye, kimyasal formüllerden finansal işlemlere kadar pek çok matematiksel hesaplamayı yapmak mümkün. Gıda maddelerinin besin değerleri, gök cisimlerinin yörünge hesaplamaları, ölçü birimleri arasındaki değişim gibi işlemler de WolframAlpha aracılığıyla yapılabilir.
Farklı konular arasında karşılaştırma, görsel analizi, dosya analizi gibi işlemleri de yapmayı mümkün kılan WolframAlpha en iyi arama motorları arasında gösterilir. Ancak geleneksel bir arama motorundan farklı şekilde çalıştığından e-ticaret ya da SEO için çok başarılı sonuçlar getirdiği söylenemez.
AOL Search
Kullanıcı dostu bir arayüze sahip olan AOL arama motoru kullanıcıların arama geçmişini kaydetmeden arama yapmasına imkan tanır. Alışveriş sonuçları ya da haber aramaları görülebilir. Multimedya aramalarında oynatma kalitesi veya program uzunluğu gibi bilgiler görülebilir. Ayrıca belirli adresler girerek aramaların yerelleştirilmesi mümkündür. Harita özelliği sayesinde rotalar çıkarılabilir. Zamanında yaşadığı davalar AOL’yi kullanıcıların endişe duyduğu arama motorları arasında konumlandırmıştır.
Gibiru
Kullanıcıların gizliliğini ön planda tutan arama motorları arasında bulunan Gibiru, sansürsüz arama deneyimi sunar. Burada yaptığınız tüm aramalarda arama sonuçları şifrelenerek üçüncü kişilerin erişimi engellenir. Gibiru Google’ın altyapısını kullansa da izleme yöntemlerini kullanmaz. Yani arama bittikten hemen sonra tüm verileri siler. Özellikle sansür uygulanan bölgelerdeki kullanıcılara sansürsüz arama deneyimi sunar. Sansürlü içeriklere erişilmesini mümkün hale getirir.
Reklam engelleme özelliği bulunan Gibiru arama sonuçlarındaki reklam içeriklerini azaltır. Aynı zamanda zararlı yazılımlarla karşılaşmamanız için Gibiru Wormhole isimli özel bir mobil web tarayıcısı ve VPN hizmeti de sunar.
Mojeek
Kullanıcı gizliliğine odaklanan arama motorları arasında bulunan Mojeek, kendi web sayfası dizinine sahiptir. Yani diğer arama motorlarının verileriniz kullanmaz ve arama sonuçlarını bağımsız olarak sunar. Hızlı ve ilgili arama sonuçları getiren arama motoru reklam alanlarını satarak sürdürülebilirlik sağlar. İsteyen kullanıcılar Mojeek’in gelişimine katkı sağlayabilir. Gelişmiş arama operatörleri kullanmayan arama motoru buna rağmen zengin sonuçlar getirir. Uygulamanın en can sıkıcı taraflarından biri otomatik sorgu nedeniyle erişim kısıtlamaları yaşanabiliyor olmasıdır.
MetaGer
MetaGer kendi arama indeksine sahip olmayan, Almanya’da geliştirilen, anonim arama ve semantik terimleri gösterme gibi özelliklere sahip bir arama motorudur. MetaGer, kullanıcıların yaptığı aramaları aynı anda birden fazla arama motoruna ileterek sonuçları toplar. Bunları yaparken kullanıcıların IP adresini gizler ve veri koruması sağlamak için hedefli reklamları gizler. Açık kaynak kodlu bir arama motoru olduğu için algoritmalarını herkese açık hale getirir.
Dogpile
1996 yılında mevcut arama motorlarının yetersiz olduğu fikri üzerine geliştirilen Dogpile, Google ve Yahoo da dahil olmak üzere çok sayıda arama motorundan sonuç toplar. Ancak en önemli özelliği yinelenen sonuçları ortadan kaldırmasıdır. Bu da Dogpile’ı çok daha verimli arama motorları arasına sokar. Bazı ülkelerde kullanılamıyor olması Dogpile’ın dezavantajlarından biridir. Ayrıca kaynak arama motorlarıyla ilgili telif hakkı sorunları da yaşanabilir. Google’ın yüzde 92’lik bir pazar payına sahip olduğu düşünülürse Dogpile’ın yüzde 0,03’lük pazar payı onun diğer arama motorları ile rekabet etmesini zorlaştırır. Arama sonuçlarını saklaması güvenlikle ilgili sorunlar yaratabilir.
Son Yazılar
